​Değerli Nazilli Havadis Gazetesi okurları, hepinizi saygıyla selamlar şimdiden Kadir gecenizi ve bayramınızı kutlarım.

​Geçen yazımızda bölge için önemli olan Aydınoğulları devletinden bahsetmiştim. Bu yazımda ise bölgede yaşanan çok önemli bir olay olmasına karşın pek bilinmeyen Antiochiea ad Meandrum Savaşı ve bu savaşta Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhüsrev’in şehit olmasıdır. Anadolu Türk tarihi açısından önemli olaylardan olan bu savaşla birlikte, bir sultanın Aydın toprakları içinde şehit düşmesi gibi bir durum söz konusudur.

​Değerli okurlar,

​Antiochiea ad Meandrum Menderes Antakyası anlamına gelmektedir. Antakya, adından da anlaşılacağı gibi günümüzde İskenderun’da da kurulmuş bir eski kent olarak şehre ismini vermiştir. Türkiye’de biri Isparta’da, biri Hatay’da ve biri Aydın’da olmak üzere üç Antiochiea vardır. Meandrum yani Menderes Antiochieası’nı bizim için önemli kılan esas olay, burada bir Selçuklu-Bizans savaşının yaşanmasıdır.
​Selçuklu devletinin kahraman ve savaşçı sultanlarından olan I. Gıyasettin Keyhüsrev daha melik yani şehzade iken Haçlı ordularına karşı babası II. Kılınçarslan ile önemli başarılar kazanmıştı. Burada rüştünü ve savaşçı yönünü ispatlamıştı. Babasının gözdesi olarak taht adayıydı. Bu şekilde saltanata geçmişti. Ancak, kardeşi Rükneddin Süleymanşah’ın Konya’yı kuşatması üzerine tahtını kaybetti ve İstanbul’a gitti. Burada imparator III. Aleksios ile dostluk kurdu. İmparatorla birlikte Haçlıların şehri işgaliyle İstanbul’dan ayrılmak zorunda kaldı. Ancak dostlukları devam ediyordu.

​Sultan, Rükneddin Süleymanşah’ın vefatıyla birlikte yeğeni III. Kılınçarslan’ın kısa saltanatından sonra yeniden tahtını elde etti. İkinci dönem saltanatında Antalya’yı fethederek büyük bir başarı kazandı. Bu şekilde en büyük Türk hükümdarlarından birisi olarak adını tarihe yazdırmıştı. Bu esnada İznik’te kurulan bir Bizans devletinin başında I. Teodoris Laskaris vardı. Sultan zor zamanlarında dostluk kurduğu III. Aleksios’u İznik tahtına geçirmek için harekete geçmeye karar verdi. Bu kararı duyan Laskaris ise hızla harekete geçerek Alaşehir’e geldi. Sultan bu hamleye karşı günümüzde Kuyucak Başaran’da bir tepede bulunan Antiochiea ad Meandrum’u ele geçirip statejik bir kazanım elde etmeyi amaçlıyordu. Bunun üzerine Laskaris hemen harekete geçerek bölgeye ulaştı. Artık savaş başlamıştı.

​Sultan ve ordusu İznik üzerinden Alaşehir’e oradan Antiochiea’ya gelen Bizans ordusunu karşıladı. İlk anlarda paralı Frenk askerleri Türk ordusuna hücüm ettiler. Yaşanan kayıplara ve kargaşaya rağmen Sultan Gıyasettin ordusunu toplamayı başardı ve karışıklığı sona erdirdi. Sonraki hamlesi Teodoros Laskaris’i aramak olacaktı. Bir süre savaş meydanını izledikten sonra imparatoru gören Sultan Gıyasettin, Laskaris’e saldırıp bir topuzla vurarak atından düşürdü. Artık imparator için son anlar yaşanıyordu.

​Fakat beklenmedik bir şey oldu.

Laskaris hızlıca toparlanıp sultanın atının bacaklarına vurarak Gıyasettin Keyhüsrev’i yere düşürdü. Tam bu anda sultanı yerde gören bir paralı Frenk askeri başını kesti ve sultanı şehit etti! Selçuklu’nun büyük hükümdarı Antiochiea ad Meandrum’da yani Kuyucak-Başaran’da hayatını kaybetmişti!

​Türk ordusu panikle çekildi. Ancak İznik ordusunun da gücü kalmadığı için takipte bulunamadılar. Savaştan sonra tahta geçen sultanın oğlu I. İzzettin Keykavus önce babasının naaşını alarak günümüzde Konya merkezde Alaaddin Tepesi adlı yerde bulunan ve Kümbedhâne denilen türbeye defnettirdi. Daha sonra İznik Rum İmparatorluğu ile bir anlaşma imzalandı. Anlaşmaya göre sınırlar 1260 yılındaki gibi kalacaktı. Selçuklular Ege sahillerinde doğru ilerleyemediler.

Bizans ise Myriakefalon ve Manzikert yani Malazgirt sonrasında Selçuklularla son kez karşılaşmışlar ve geçici bir zafer kazanmışlardı. Bu sayede sahiller bir süre Türk yerleşimine sahne olmayacaktı. Ancak Türkmenler kitleler halinde batıya doğru ilerliyordu. Nitekim aradan 100 yıl sonra bütün Batı Anadolu Türk egemenliğine girecekti. Yani savaş bir nevi sadece geçici bir etki yapmıştı.

Bu arada birkaç okurdan yazılarımın biraz uzun olduğu konusunda yorumlar aldım. Bu nedenle bundan sonra mümkün olduğu kadar kısa tutmaya çalışacağım. Buna rağmen ilgi gösterim okuyan bütün okurlara saygılarımı sunuyor, hayırlı günler diliyorum.