Hayvancılık desteklerinde yeni dönem başladı

ayvancılık desteklerine ilişkin kararname Resmi Gazete'de yayınlandı.

Destekleme politikalarında değişimin ilk sinyali olarak nitelenen karara göre, hayvancılık destekleri artık yıllık bazda değil 3 yıllık olarak açıklanacak.

"2024-2026 Yıllarında Yapılacak Hayvancılık Desteklemelerine İlişkin Karar"a göre destekleme modelinde bir takım değişikliklere gidildi.

Bundan böyle 3 yıllık olarak açıklananacak yeni destekleme modelinde katsayı ve performansa göre destekler verilecek. Yani desteklemelerde artık kaliteli ve verimli üretim esas alınacak.

Büyükbaş, küçükbaş hayvancılık, su ürünleri, arıcılık ve ipek böceğinde temel destek miktarları açıklanırken, ürün geliştirme destekleri de belirlendi. Ürün geliştirme destekleri kapsamında çiğ süt, besilik erkek sığır (karkas) ve tiftik üretimi gibi katma değer potansiyeli yüksek alanlar daha fazla desteklenecek.

Kararnamede ayrıca kırsaldaki dengeler ve ölçek ekonomisi de gözetildi. Buna göre aile işletmeleri, genç ve kadın girişimciler, birinci derecede tarımsal örgüt üyeleri ile planlama bölgelerinde bu faaliyetleri yapanlara belirlenen katsayı ile ilave destekler verilerek üretimin sürdürülebilirliğine katkı sağlanacak.

Geçmiş yıllardaki destekleme modelinden farklı olarak açıklanan yeni modelde hayvancılıkta ıslah çalışmalarına daha fazla ağırlık verileceği anlaşılıyor. Suni tohumlama, soy kütüğü, yerli sperma, ari işletme gibi başlıkların yer aldığı kararnamede ilave destekler dikkat çekiyor.

Önceki yıllarda desteklemeler içinde yer alan bazı kalemler yeni modelde kaldırılmış gözüküyor.

Örneğin hayvan başına verilen desteklerin yanısıra dişi manda desteği, düve alım desteği, anaç koyun ve keçi desteği ile sürü yenileme desteği artık yok. Son yıllarda enflasyon karşısında eriyen ve yıllar bazında pek değişmeyen yem bitkileri desteği de kaldırılan destekler arasında.

Resmi Gazete'de yer alan kararnamede hayvansal üretimin desteklenmesi başlığı altında temel hayvancılık destekleri şu şekilde belirlendi:

Tarım ve Orman Bakanlığı (Bakanlık) tarafından belirlenen programlı aşıları tamamlanmış, yılı içinde doğan, 4 ay (120 gün) ve üzeri yaşta buzağı/malaklara hastalıktan ari işletmeler hariç en fazla 500 baş ile sınırlı olmak üzere 2024 yılı için hayvan başına 1.000 lira temel destek, buzağının doğduğu işletmeye ödenir. Temel destek şartlarını sağlayan yetiştiricilere hastalıktan ari işletmeler hariç en fazla 500 baş ile sınırlı olmak üzere aşağıda belirtilen katsayıların temel destek tutarı ile çarpımından elde edilen tutar ilave edilerek ödenir.

1) Destekleme amaçlı veri tabanlarında yapılan sorgulama tarihi itibarıyla en fazla 20 baş hayvana sahip işletmelerdeki buzağı/malaklar için ilave 1 katsayı.

2) Destekleme takvim yılı başlangıcı itibarıyla üzerinde işletme kaydı bulunan; kadın yetiştiricilerin veya son takvim gününde 41 yaşından gün almamış yetiştiricilerin işletmelerinde doğan buzağı/malakları için ilave 0,7 katsayı.

3) Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından süt havzası olarak belirlenen Amasya, Çorum, Tokat, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Muş, Erzurum ve Tunceli illeri ile besi havzası olarak belirlenen Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Sivas, Şırnak, Tunceli ve Van illerindeki buzağı/malaklar için ilave 0,5 katsayı.

4) Suni tohumlama sonucu veya embriyo transferi yapılan sığırlardan doğan buzağı/malaklar için ilave 0,8 katsayı.

5) Yerli sperma üretim merkezlerindeki boğaların spermaları ile suni tohumlama sonucu veya embriyo transferi yapılan sığırlardan doğan buzağı/malaklar için ilave 0,5 katsayı.

6) Buzağılarda; soy kütüğü desteklemesine ilişkin Bakanlıkça belirlenen şartlar doğrultusunda 5/12/2011 tarihli ve 28133 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hayvanlarda Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında A, B sınıfı işletmelerde doğan buzağılar ile bu işletmelerde doğan damızlık kütüğü sınıfı A, B olan dişi buzağılardan Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlarda Genomik test yaptırılanlar için ilave 1,5 katsayı, C sınıfı işletmelerde doğan buzağılar ile malaklar için ilave 0,8 katsayı.

7) Ari işletmelerde doğan dişi buzağı/malaklar için ilave 4 katsayı.

8) AB onaylı süt çiftliği sertifikasına sahip işletmelerdeki dişi buzağı/malaklar için ilave 0,6 katsayı.

9) Birinci derece tarımsal amaçlı örgütlere üye olan yetiştiricilerin buzağı/malakları için ilave 0,2 katsayı ödenir.

b) Damızlık Koyun/Keçi Yetiştiricileri Birliğine üye yetiştiricilerin (birlik olmayan illerde bu şart aranmaz), Bakanlıkça belirlenen aşıları tamamlanmış, yılı içinde doğan ve doğduğu işletmede en az 4 ay (120 gün) kalan oğlak/kuzularına 2024 yılı için hayvan başına 200 lira temel destek ödenir. Temel destek şartlarını sağlayan yetiştiricilere, oğlaklar ile kuzular için aşağıda belirtilen katsayıların temel destek tutarı ile çarpımından elde edilen tutar ilave edilerek ödenir.

(İRFAN DONAT - BLOOMBERG HT)