Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklik Resmi Gazete'de yayınlandı. Jeotermal şirketleri hasılatlarının yüzde 1'i tutarında idare payı ödeyecek. Bu payın 5'te biri de belde ve ilçe belediyelerine aktarılacak.
Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklik kapsamında büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde ise il özel idareleri ilgili jeotermal sayaçları gerek gördüğünde resen denetleyebilecek.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının, Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, arama ruhsatı müracaatlarında, büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde ise il özel idareleri, müracaat alanı hakkında bilgileri en geç 15 gün içinde bakanlığa bildirecek.
Bakanlık, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) ve diğer bağlı, ilgili veya ilişkili kurum ve kuruluşlarından arama ruhsatı talep edilen alanla ilgili ihtiyaç duyulacak görüşleri almak ve mevcut hakları da göz önünde bulundurmak suretiyle değerlendirme yapacak. Başvuruların uygunluğunu en geç 30 gün içerisinde değerlendirecek.
Bakanlıkça başvurunun uygun olduğunun değerlendirilmesi halinde, önceden ruhsata bağlanmış kısımlar varsa, bloke kısmı ile birlikte çıkarılarak, geride kalan ve uygun olan alan için arama ruhsatı verilebileceği idareye bildirilecek. Bakanlıkça arama ruhsat başvurusunun uygun olmadığının değerlendirilmesi halinde idarece arama ruhsatı verilemeyecek.
Birbirine karşılıklı en yakın kenarları arasındaki mesafe 1000 metreden az olan alanlara ruhsat verilmeyecek. İdare, bakanlık tarafından aramalara açık olduğu belirlenen alan için arama ruhsatı verilmesine ilişkin kararını en geç 15 gün içinde verecek ve sonuç ile ilgili olarak müracaat sahibine yazılı tebligat yapılacak.
Söz konusu yönetmeliğe faaliyetlerin denetlenmesi maddesine eklenen fıkrayla, idare gerek gördüğünde "idare payı"na ilişkin maddede geçen sayaçlarla ilgili resen denetim yapabilecek.
Ayrıca, idare payına ilişkin yapılan değişikliklerle de akışkanın, doğrudan ve/veya dolaylı olarak seralarda, elektrik üretimi ve konut ısıtmasında kullanıldığı tesislerde gayrisafi hasılatının yüzde 1'i tutarında idare payı her yıl haziran ayı sonuna kadar idareye ödenecek.
Akışkanın, doğrudan ve/veya dolaylı olarak kaplıca ve benzeri termal tesisler ile ısı enerjisinin kullanıldığı kurutma, soğutma, balık yetiştiriciliği gibi diğer tesislerde kullanılan yıllık toplam ısı enerjisi değeri ve reenjeksiyon durumu dikkate alınarak idareye ödenecek. Doğal mineralli sular ile jeotermal kökenli gazların doğrudan ve/veya dolaylı olarak kullanıldığı tesislerde ise ilgili hesaplama yöntemlerine göre belirlenen tutardaki idare payı bir sonraki yılın nisan ayı sonuna kadar beyan edilecek, haziran ve eylül aylarında iki eşit taksitte idareye ödenecek.
İdare payının belirlenmesi için ilgili hesaplama parametrelerini karşılayacak nitelikteki sayaçlar, akışkanı kullananlar tarafından takılacak.
Yıllık ödenmesi gereken idare payının belirlenmesi için takılacak sayaçlar, söz konusu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 3 ay içerisinde faaliyete geçirilecek. Sayacın olmadığı söz konusu süre için veya sayaç arızasının haklı sebeplerle giderilemediği durumlarda, ölçülebilen dönemlerin ortalaması alınarak beyan verilecek.
Konut ısıtması, sera ısıtması, elektrik üretimi, termal gibi birden fazla faaliyet yürüten ruhsat sahipleri ve/veya akışkanı kiralayanlar, idare paylarını, faaliyet alanlarına göre ayrı ayrı ödeyecek. Ruhsat sahibi tarafından jeotermal akışkanın kiralandığı durumlarda, idare payı, jeotermal akışkanı kiralayan kullanıcı tarafından ödenecek.
Sıcaklık ve debinin sağlıklı ölçülemediğinin idare tarafından tespit edildiği tesislerde, bu değerler idarece belirlenecek. Belirlenen değerler tesisin fiilen çalıştığı dönemler göz önünde bulundurularak idare payı hesaplamasında kullanılacak.
Akışkanın doğrudan ve/veya dolaylı olarak kaplıca ve benzeri termal tesisler ile ısı enerjisinin kullanıldığı kurutma, soğutma, balık yetiştiriciliği vb. diğer tesislerde, reenjeksiyon uygulaması yapılması durumunda, reenjeksiyona karşılık gelen idare payı yüzde 30 indirimli ödenecek.
Tahsil edilen tutarın beşte biri, idare tarafından, kaynağın bulunduğu büyükşehirlerde ilçe belediyesi olmak üzere ilgili belediye veya köy tüzel kişiliğine 10 iş günü içinde ödenecek. Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları idare payından kalan kısmı genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere İçişleri Bakanlığı merkez muhasebe birimi hesabına aktaracak. (AA)