Ocak ayının 3’üncü günü açıklanan Aralık enflasyonuyla (yüzde 2,93) yıllık enflasyon oranı yüzde 64,77 olarak netleşmiş oldu. Böylece milyonlarca çalışanı ve emekliyi ilgilendiren maaş zamları şekillendi. Buna göre; memur ve memur emeklisinin zammı yüzde 49,25 olarak hesaplandı. SGK ve Bağ-Kur emeklisinin zammı ise yüzde 37,57’de kaldı.
Aradaki bu yaklaşık 12 puanlık fark ise kamuoyunda beklentilerin oluşmasına yol açtı. Ekonomi yönetimi milyonlarca emeklinin “fark kapatılsın” çağrısına sessiz kalmazken, çalışma başlattı. Hükümet, SGK ve Bağ-Kur emekli aylıklarına iyileştirme yaparak aradaki 12 puanlık farkı kapatmak üzere farklı senaryoları değerlendiriyor.
Ayrıca en düşük 7 bin 500 lira olarak uygulanan emekli maaşında önemli bir problem var. Geçen yıl SGK ve Bağ-Kur emeklilerinde en düşük maaş seyyanen zamla 7 bin 500 liraya çıkarılmıştı. Emeklilerin kök maaşları ise halen 5 bin 500 lira. Yüzde 37,57’lik zam oranına rağmen eğer bir düzenleme yapılmazsa bu durumdaki emeklilerin 7 bin 500 liraya almaya devam edecek.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ek zamma ve 7 bin 500 lira aylık alan emeklilere ilişkin bir düzenleme yapılacağını ifade etmişti. Yılmaz açıklamasında zam farkının yılbaşı ile temmuz ayının birlikte ele alınacağını belirtirken, “En düşük emekli alanlara dönük olarak da ne yapabiliriz diye çalışıyoruz. Hükümetimiz Kabine'de tartışacaktır önümüzdeki günlerde, ardından da Meclis’imizin takdirine sunulacaktır” ifadelerini kullanmıştı.
MAAŞ FARKINI KAPATMAK İÇİN MASADAKİ İKİ FORMÜL
SSK-Bağ-Kur emekli maaşlarına yapılacak ek zamma ilişkin kamuoyuna yansıyan bazı formüller bulunuyor.
İlk formül şöyle: Ocak itibarıyla SSK-Bağ-Kur emeklisine yaklaşık yüzde 12 ek artış verilmesi ve toplam zammın memur emeklisinde olduğu gibi yüzde 49.25 ya da birkaç puan altına çekilmesi.
İkinci formül şöyle: Ek artış yıl içine yayılacak. Bir bölümü bu ay, bir bölümü de temmuz artışlarında maaşlara yansıtılacak. Böylece hem memur emeklileri hem de SGK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılacak zamlar eşitlenecek.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI İÇİN MASADAKİ ÜÇ FORMÜL
Formül 1: Kök aylıklara düşükten başlamak üzere bir artış yapılarak belli bir seviyeye çekilecek, ardından yüzde 37,57'lik 6 aylık enflasyon artışı maaşlara eklenecek.
Formül 2: Kök aylıklara kademeli olacak bir oransal zam yapılacak, ardından ortaya çıkan yeni kök maaşa yüzde 37,57'lik enflasyon artışı eklenecek.
Formül 3: Kök aylıklar mevcut 7 bin 500 lira olan taban seviyeye yükseltilecek. Üzerine yüzde 37,57’lik 6 aylık enflasyon artışı eklenecek. Ardından belirlenecek refah payı puanı dahil edilecek.
AK Parti, asgari üretin 17 bin 2 TL’ye çıkartılması nedeniyle yapılması gereken düzenlemeleri içeren bir yasa teklifi hazırlıyor. Hem SGK, Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarında zam farkı hem de en düşük emekli maaşıyla ilgili yapılacak düzenlemelerin de yasa ile yapılması gerekiyor. AK Parti, kısa süre içinde teklifin yasalaştırılıp emeklilerin hızla ek zammın da yansıtıldığı maaşlarının hesaplarında olmasını planlıyor. Teklifin önümüzdeki hafta TBMM Başkanlığı’na sunulması hedefleniyor.
AK Parti'den yapılan açıklamaya göre; emekliye ek zam ve en düşük emekli maaşı düzenlemelerinin Ocak ayının üçüncü haftasında Meclis gündemine girmesi bekleniyor. Bu durumda düzenlemeler 26 Ocak Cuma gününe kadar yasalaşacak.
ZAMLI EMEKLİ MAAŞLARI NE ZAMAN YATACAK?
SGK'lı emekliler 17-25 Ocak tarihinde, Bağ-Kur emeklileri 25-28 Ocak tarihi arasında yüzde 37,57 oranında zamlı emekli maaşı ödemesini alacak.
Ek zam ve en düşük emekli maaşı için yapılacak düzenlemeler sonrası oluşacak maaş farklarının, emekli memurlarda olduğu gibi bu ay içinde ya da Şubat ayında belirlenecek bir takvimle emeklilerin hesaplarına yatırılması söz konusu olacak.
Burada bir hak kaybı söz konusu olmayacak. Ocak farkları yatırıldıktan sonra Şubat maaşları yeni oranlardan ödenecek ve temmuz ayında maaşlar 6 aylık enflasyona göre yeniden hesaplanacak.
Öte yandan SGK ve Bağ-Kur emeklileri e-Devlet uygulamasında 4-A emekli aylığı bilgisi bölümünde, yeni maaşlarının tutarını ek ödemeleriyle birlikte görebiliyorlar. Emekliler tahsis numaralarına göre yeni maaşlarını 17 Ocak’tan itibaren çekebilecekler.
İşçi kanadını Türk -İş, işveren tarafını TİSK ve hükümeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın temsil ettiği Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları sonucunda 27 Aralık’ta asgari ücret belli olmuştu. 2024 için net asgari ücret yüzde 49’luk artışla 17 bin 2 TL olarak belirlenmişti.
Brüt asgari ücret 20 bin 2 TL olurken, asgari ücretin işverene maliyeti 23 bin 502 lira olarak belirlendi.
SGK primi işçi payı 2 bin 800, işveren payı 3 bin 100 TL oldu. Hükümetin işverene verdiği destek ise 700 TL’ye çıkarıldı.
(ekonomim)