Tüketiciler Birliği Federasyonu Genel Başkanı Av. Bülent Deniz, et fiyatlarını frenlemek için uygulanan, sıfır gümrüklü ithalat gibi “geçici çözümler”in sonuç vermediğine dikkat çekerek, gelişmelerden üretici ve tüketicinin “mutsuz” olduğunu vurguladı.
Av. Deniz, et fiyatının geçtiğimiz yıla göre “yaklaşık yüzde 80″e varan bir artış gösterdiğine işaret ederek, “Bu da zaten temel besin için az olan et tüketimini daha da aşağı çekiyor. Etin mevcut fiyatı Türkiye’deki alım gücünün üzerinde” dedi. Deniz’e göre, tarım politikalarındaki geçici çözüm arayışları ve spekülasyonların durumda payı büyük:
“Geçmiş dönemlerde de hayvan ithalatından, işlenmiş et ithalatına birçok yöntem denendi. Oysa, temel sebepler Türkiye’deki tarım ve hayvancılık politikasının olmaması, hayvancılığa verilen teşviklerin yetersizliği ve hayvan üreticinin maliyet hesabı yaparak bu işte devam etmeme tercihleri oluşturuyor. Üreticinin zararı piyasaya da yansıyor.”
Geçici olarak piyasayı sakinleştirmek adına hükümetin yöneldiği canlı hayvan ithalatının da fiyatlardaki yükselişi engellenemediğini vurgulayan Deniz, “Geçtiğimiz aylarda Kurban Bayramı öncesinde kesilmiş karkas et ithalatına rağmen fiyatlar çok yüksek. Türkiye’de zaten düşük olan et tüketimi fiyatların da etkisiyle daha da azalıyor” dedi.
Uzmanların kırmızı etin protein içermesi ve temel besin maddesi olması nedeniyle “sağlıklı beslenme” konusunda uyardığını da anımsatan Av. Bülent Deniz, “Bu şartlarda gelecek kuşaklar için bu tüketim yetersizliği maalesef alarm anlamına geliyor. Tüketici fiyatı yüksek diyerek et tüketimiyle ilgili kısıtlamaya giderse, ülkenin uzun vadeli sağlık politikaları açısından sıkıntılar doğabilir. Evet, fiyatlar yüksek, ama özellikle gelişim aşamasındaki çocuğun günde 20 gr tüketmesi gerektiği de bir gerçek” dedi.
Et ve Süt Kurumu’nun 3.5 euroya ithal ettiği et, piyasada 25 lira civarlarında satılıyor. Hükümetin, canlı hayvan ithalatı gibi, yeniden politika üretmesi gerektiğini belirten Deniz, “Piyasayı sakinleştirici yönde çalışmaların acil olarak yapılması gerekiyor” çağrısı yaptı. Av. Deniz, Et ve Süt Kurumu’nun kilosu 3.5 euro fiyatla ithal ettiği karkas etin piyasada 25 liradan satıldığının anımsatılması üzerine de, ithal et fiyatı ve piyasadaki et fiyatı arasında uçurumun, etin tüketiciye ulaşıncaya kadar aradaki aracılar vasıtasıyla oluştuğunu vurguladı ve ekledi:
“Et konusunda nedenini anlamadığımız bir spekülasyon söz konusu. Et sektöründe bir elin parmağını geçmeyen bir takım sermaye grupları et fiyatlarını istedikleri gibi belirleme yönünde manüpülatif bir takım davranışlarda bulunuyor. Gıda konusunda hemen hemen her dönem farklı gıda ürünlerinde piyasaya hakim olan gruplar (mercimekse mercimek, pirinçse pirinç) manipülatif davranışları bilinen bir gerçek.”
FİYATLAR NASIL NORMALE DÖNER?
Av. Bülent Deniz, genel ekonomideki 12-13 aydır süren istikrarsız yönetim anlayışı dengesiz göstergeler, tüketici güveninin azalması, kurun yükselmesi gibi tüm verilerde bir düzelme yaşanırsa, et fiyatlarındaki artışın da normale döneceğini vurguladı ve şöyle devam etti:
“Et fiyatındaki artış, piyasadaki diğer gıda ürünleri ve tüketim kalemlerindeki artışlardan çok daha fazla. Evet, gıdada bizim tespit ettiğimiz tüketici birliği federasyon olarak tespit ettiğimiz mutfak enflasyonu yüzde 25 civarında, her ne kadar TÜİK yüzde 10- 11 civarında açıklasa da mutfaktaki yangın bize yüzde 25′lik bir enflasyonun olduğunu gösteriyor. Tüketici dernekleri olarak hükümetle iletişim kanallarımız son bir iki yıldır ne yazı ki tamamen kapandı. Ancak basın yoluyla onlara düşünce eleştiri ve çözüm önerilerimizi ifade etmek durumunda kalıyoruz.”
İstanbul’da karkas et fiyatları dana 25 lira, düve 24 lira, kuzu 23 lira ve inek 22 lira düzeyinde bulunuyor. Kasap ve marketlerde kıymanın fiyatı 34-36 lirayı, kuşbaşının fiyatı da 44-46 lirayı buluyor.