Ulusal Süt Konseyi, 15 Mayıs 2022'den itibaren geçerli olmak üzere soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatını (çiğ süt destek primi hariç) litre başına 7,50 lira olarak belirledi.
Çiğ süt fiyatları yüzde 32 artırılarak, 5,7O liradan 7,50 liraya çıkarıldı. Belirlenen yeni fiyat 15 Mayıs'tan itibaren geçerli olacak. Çiğ süt prim destekleri de 1 liradan 20 kuruşa düşürüldü. Buna göre 1 Mayıs'tan itibaren çiğ süt prim desteği 20 kuruş olarak uygulanacak. Çiğ süt prim desteği ile birlikte çiğ süt fiyatı 7,70 lira olacak.
Nazilli ve Çevresi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (ÖRKOOP) Başkanı Ünal Önal, soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatına yapılan artışa ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“Yem fiyatlarındaki artış duracak mı?”
18 Mart'ta, 1 Nisan 2022'den itibaren geçerli olmak üzere kalite esaslı soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatının litre fiyatının 5,70 lira olarak belirlendiği hatırlatan Önal, “Her süt fiyatı güncellenip üreticimizin artık kazanacağını umut ettiğimizde endişe yaşıyoruz. Her süt zammının arkasından üretici zamlı süt parasını almadan yapılan zamların durdurulması gerekiyor. Üreticimiz sattığı 1 litre süt karşılığı en az 1 kilo 300 gram yem almak istiyor. 2018 yılından beri çok sık fiyat değişiklikleri ile 40 liralardan 330 liralara yükselen, sürekli üreticimizin moralini ve süt piyasasındaki istikrarı bozan yem fiyatları durmalı durdurulmalı.” dedi.
“Üreticinin morali bozuldu”
1 Mayıs'tan itibaren çiğ süt prim desteğinin 1 liradan 20 kuruşa düşürülmesini eleştiren Önal, “Süt üreticisi, hiçbir zaman devletimize yük olmak istemez. İsteği; tüm sektörler gibi ürettiği sütünü satarak para kazanmak ve işini büyüterek devam etmek ister; ancak son zamanlarda şartlar o kadar zorlaştı ki, ülkemizde ve tüm dünyada özellikle sektörümüzün içinde bulunduğu tarım ve gıdada olağanüstü günler yaşanmaktadır. Tarım Bakanlığımız bu zor günlerde süt desteğini litre başına 1 liradan 0,20 kuruşa düşürmeyip devam ettirebilirdi. Ayrıca süt devlet desteği zammın başlayacağı 15 Mayıs’tan önce 1 Mayıs’ta düşürülmüş oldu. Bu 14 günlük süreçte üreticimiz litre başına 0,80 kuruş eksik destek alacak bu üreticilerimizin moralini bozmuştur.” diye konuştu.
“Piyasa bu fiyatları kaldırabilecek mi?”
Önal, turizm sezonunda süt ürünlerinin daha çok tüketildiğine ve Türkiye’de yaşayan vatandaşların alım gücüne dikkat çekerek şunları söyledi:
“Temennimiz, yaklaşan turizm sezonu ve yaz hareketliliği ile piyasanın bu fiyatları kaldırmasıdır, özellikle döviz kurlarının artığı geçen yıldan beri yurtdışındaki süt fiyatları karşısında ülkemizde düşük kalan süt fiyatlarıyla birçok sanayicimiz süt tozu ihracatı yaparak piyasamızı hareketli tutmaktaydı. Fakat bu zamdan sonra fiyatlar hemen hemen eşit düzeye geldi. Turizm sezonunda kurlarında geçen yıllara göre yüksek seyrettiği ve yabancı turistlerin ülkemizde tatil yapacağı, sezonun iyi geçeceğini düşünüyoruz. Süt ürünlerimizin yaz aylarında daha çok tüketildiğini ve süt üretiminde geçen yıla göre düşüşü de hesaplayarak piyasamızın bu fiyatları kaldırabileceğini temenni ediyorum. Fakat ortada bir gerçek var ki bizim insanlarımız, tüketicilerimiz, 15 Mayıs’tan itibaren yüzde 32 (çiğ sütün satış fiyatında yapılan artış) zamlı ayran, yoğurt, peynir ve tereyağı alabilecek mi? 100 liraya satılan tereyağı, peynir 130 lira olunca ne kadara alınabilecek? Bekleyip göreceğiz. Bu tür zamlar sadece üreten üreticimizi değil, bunu işleyen sanayici ve tüketiciyi de direkt etkilemektedir, hepimiz bu halkanın içindeyiz.”
“Üretimi artırmak şart”
Yem fiyatlarındaki artışın üretimdeki verimliliği azalttığını vurgulayan Önal, “Ülkemizde özellikle son aylarda birçok süt üreticisi üreticimiz yem fiyatlarının yüksekliği nedeniyle hayvan başına 8-10 kilo kesif yem (fabrika yemi) yedirmek yerine ya hiç yem yedirmez oldu ya da düşürerek birçoğu 3-4 kilo yedirmektedir. Bu süt sağdığımız ineklerin verimini direkt etkilemekte ve mevcut ineklerimizle düşük süt almamıza yol açmaktadır. Ben üretim kaybının en az yüzde 10 - 15’lerde olduğunu tahmin etmekteyim. Sadece Aydın ilimizde yaklaşık günlük bin 300 ton süt olduğunu farz edersek, sadece Aydın’da bile en az 150 ton üretim kaybımız vardır. Bu kayıpları yem fiyatları üzerinde mutlaka çalışma yaparak çiftliklerimizi daha verimli hale getirebiliriz. Bu sadece üreticimizin değil, ülke ülkemizin ekonomik kaybıdır.” ifadelerini kullandı.
“Küçük işletme sayısı azalıyor, kırsaldan şehre göç artıyor”
Önal sözlerini şöyle tamamladı:
“Bölgemizde ve ülkemizde son yıllarda süt hayvancılığı yapan özellikle köylerimizde yaşayan birçok küçük işletme sahibi dediğimiz 1 ile 10 arası ineği olan üreticilerimiz, hayvanlarını ya sattı ya da azalttı ve bu sayılar gün geçtikçe de artıyor. Bu boş kalan ahırlara üreticilerimizi tekrar hayvancılık yaptırmaya ikna edip, genç nüfusun da köy ve mahallelerinde hayvancılık yaparak para kazanmasını sağlayabilir ve süt üretimi yapan çiftçi sayımızı artırabiliriz. Böylece hem süt üretimimizi artırabiliriz hem de kırsaldan şehre göçe engel olabiliriz. Burada da ÖRKOOP gibi ülkemizde kurulu ve kurulacak kooperatifler ve birliklere yetki ve görevler verilerek tarım ve hayvancılıkta güzel şeyler yapabileceğimizi öngörmekteyim. Yeni süt fiyatlarının hayırlı olmasını, özellikle sürekli artan maliyetlerin ve sık sık fiyat değişimlerinin sektörümüzde istikrar için artık durmasını temenni ediyorum.