Keten Tohumu Menopozda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörlerini Azaltıyor

Acıbadem Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Merve Güler, “Genel olarak hem hayvan hem de insanlarda yapılan çalışmalar ovaryen hormon eksikliğinde düzenli keten tohumu tüketiminin CVD risk faktörlerini azaltabileceğini göstermektedir” dedi.

Acıbadem Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Güler, keten tohumunun menopoz döneminde kardiyovasküler hastalık risk faktörlerine etkisiyle ilgili olarak, “Kardiyovasküler hastalıklar (CVD) dünya çapında büyük bir kamu sağlığı sorunu kabul edilir. ABD’de her yıl baş ölüm sebebidir ve 2011 yılında CVD ile bağlantılı sağlık hizmeti harcamaları 411 milyar dolardır. 2007’de kardiyovasküler bağlantılı hastalıklardan ölen kişi sayısı yıllık 823,804’tü. Bu ölümlerin yüzde 51.8’i kadın ve CVD neredeyse yarım milyon kadının majör ölüm sebebidir, ki bu sayı diğer bütün hastalıklardan çok daha anlamlıdır” ifadelerini kullandı.

Kadınların CVD riskinin artmasında menopozal statünün önemli rol oynadığını belirten Güler, şunları kaydetti:

“Menopoz öncesi kadınlarda CVD görülmesi aynı yaştaki erkeklere kıyasla çok daha düşükken, serum östrojenin azalmasıyla kadınların bu avantajı kaybolur ve CVD risklerini yaşıt erkeklerle eşit hale getirir. Menopoz öncesi dönemde östrojenin azalması ve menopozun kendisi yaştan bağımsız olan bir takım metabolik değişikliklere yol açar. Menopoz öncesi ve menopozal dönemlerde vücut bileşeni, glikoz toleransının düşmesi, anormal plazma lipitleri, kan basıncının artması, damarların hasarı gibi CVD risk faktörleri fazlasıyla artar. Lipid profiline baktığımızda da menopozun başlangıcı total-kolesterol, düşük yoğunluklu lipoproteinin (LDL)- kolesterol konsantrasyonu ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) - kolesterol düşüşü ile bağlantılıdır. Bu da menopoz sonrası kadınlarda CVD riskini arttırır. Yaşın artmasının ve östrojen seviyesinin düşmesinin de menopoz döneminde CVD riskinin artmasından sorumlu olduğu düşünülmüştür; ancak kesin mekanizmalar halen bilinmemektedir. Hormon replasman tedavisi (HRT) geleneksel olarak menopozal semptomları azaltmak ve CVD riskini düşürmek için kullanılmıştır. Ancak Kadın Sağlığı İnisiyatifi Araştırmaları’na göre HRT kullanımının riskleri fayda ve sonuçlarından daha fazladır. HRT’nin CVD riskini azaltmada kullanılması artık önerilmemektedir. Sağlıklı yaşam tarzı uygulamalarının yanı sıra, aspirin, beta bloker ve hiperlipidemi, hipertansiyon ve diyabet tedavisinde odaklanılan ajanlar gibi seçenekler de menopoz sonrası kadınlarda CVD riskinin azaltılması için kullanılmaktadır. Bu seçeneklerin bazıları etkili olsa da genelde uzun dönem tedaviler için oldukça fahiş fiyatlıdır ve birtakım yan etkileri vardır. Bu sebeple menopoz sonrası kadınlarda CVD riskini azaltmak için alternatif stratejiler araştırılmaktadır.”

Yaşam stili ve beslenmeye bağlı faktörlerin kardiyovaskülerin sağlığın korunmasında önemli rol oynadığını ifade eden Güler, “Son 20 yılda bitkisel biyoaktif bileşenlere ilgi artmıştır. Yakın zamanda popülerlik kazanan bu ürünlerden biri de keten tohumudur. Keten tohumu bilinen en eski tahıllardandır, tarihi M.Ö. 5000’e kadar uzanır. Geleneksel olarak sanayi yağı üretiminde kullanılan keten tohumunun yenilebilen bir tahıl olduğu pek bilinmez. Keten tohumu ve bileşenleri kardiyovasküler hastalıkları önleme ve diğer faydalı sebebiyle diyet besini olarak 1980’lerde popülerleşmiştir. Keten tohumu yağı 100 gramda 886 kcal ve 60 gram 18:3 yağ asidi sağlar. Keten tohumunda, kolesterol metabolizmasına dahil olan enzimleri modüle ederek total- ve LDL-kolesterolü düşürüp HDL-kolesterolü arttıran bileşenin SDG (antioksidaların) olduğu düşünülmektedir. Son 20 yıl içinde çeşitli preklinik ve klinik çalışmaların sonuçları keten tohumu ve bileşenlerinin postmenopozal dönemle bağlantılı CVD riskleri üzerindeki etkilerini göstermiştir. Genel olarak hem hayvan hem de insanlarda yapılan çalışmalar ovaryen hormon eksikliğinde düzenli keten tohumu tüketiminin CVD risk faktörlerini azaltabileceğini göstermektedir. Keten tohumunun menopoz sonrası kadınlarda gözlemlenen olumlu etkilerinin çoğu lipid profil üzerindedir. Bu değişikliklerin arasında total kolesterol, LDL-kolesterol ve trigliserit konsantrasyonu azalması var. Klinik çalışmaların sonuçlarına göre, 25-50 gram keten tohumu tüketimi menopoz sonrası kadınlarda kalp sağlığı için iyi bir besin seçeneğidir” şeklinde konuştu.