Türkmenistan Merv’de Sahabe Türbeleri Restorasyonu Devam Ediyor

Türkmenistan Hükümeti ile Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) arasında imzalanan işbirliği protokolü kapsamında, Merv şehrinde bulunan Sahabe-i kiramdan Hakem El-Gifari ile Bureyde El-Aslami Hazretlerinin türbelerindeki restorasyon çalışmaları devam ediyor.

TİKA tarafından 2013 yılı içerisinde Kadimi Merv şehrindeki iki sahabe türbesinin restorasyonu projesinin başlatılabilmesi amacıyla bir mühendis, bir sanat tarihçisi ve bir mimardan oluşan ilk heyet Türkmenistan’da görevlendirilmiş, heyetin hazırladığı rapor doğrultusunda başlatılan proje çerçevesinde ilk olarak restorasyon projesinin hazırlanmasına başlanmıştı. Bu kapsamda mimari rölöve çizimleri, toprak kerpiç ve çini tahlilleri yapılmış ve restorasyon projesi tamamlanarak TİKA Başkanlığı’na sunulmuştu. 2014 yılı içerisinde ihale süreci tamamlanan ve Aralık ayında başlatılan sahabe türbeleri restorasyonu işi, restorasyon kaidelerine uygun şekilde devam ediyor. Eyvanların önünde bulunan türbelerden başlayan restorasyon çalışmaları, kubbe ve duvarların yapısal güçlendirilmesi işiyle sürdürüldü. Güçlendirme işinde, inşa edildiği asrın özelliklerini taşıyan özgün malzemeyle üretilecek harçlarla derz dolgu ve enjeksiyon uygulamaları yapıldı. Geçmiş dönemde türbelerin yapısal olarak güçlendirilmesinde kullanılan çimento bazlı malzemelerin temizlenmesine restorasyon kurallarına uygun şekilde devam ediliyor. Çalışmalarda görsel arşiv incelemeleri sonucunda elde edilen verilerden de faydalanılıyor.

Sahabe türbelerinin restore edilmesi ve çevre düzenlemesi işlerinin gidişatı noktasında ise bilgi almak ve yerinde incelemeler yapmak üzere başta Koordinasyon sorumluluğu üstlenen TİKA ve paydaş birimlerden müteşekkil heyetler, Kadimi Merv bölgesine ziyaretler gerçekleştirerek Türkmenistan Anıtları Koruma Kurulu Bölge Müdürlüğü ve yüklenici firma yetkilileri ile fikir alışverişi ve değerlendirmelerde bulunuyor. Son olarak, Merv’de yapılan inceleme sonrasında, devam eden restorasyon çalışmaları kapsamında gelinen seviye ve işin gidişatında ortaya çıkan bazı tekliflerin görüşülmesi amacıyla Türk ve Türkmen Bilim Kurulu uzmanları, inşaat ve restorasyon işlerinden sorumlu TİKA Başkan Yardımcısı Süreyya Polat’ın da katıldığı toplantıda bir araya geldi. Heyet, sahabe türbelerinin genel restorasyon işleri, türbelerde yer alan eyvanların mevcut durumu, hazırlanan statik rapor ve sahabe türbeleri dışında bulunan sosyal alan ve çevre düzenlemesi işleri ile ilgili kapsamlı bir görüşme yaptı. Görüşme sonunda, restorasyon işinde ortaya çıkan yeni durumlarla ilgili bazı teklif ve değerlendirmeler dikkate alınarak projede gerekli revizelerin yapılması kararı alındı.

Selçuklu’ya başkentlik etmiş tarihi kent Merv, 2015 yılında TÜRKSOY tarafından “Türk Dünyası Kültür Başkenti” olarak ilan edilmişti. Bu kapsamda Merv’de bazı kültürel etkinlikler yapılıyor. Sahabe türbeleri restorasyonunun bu yaz tamamlanarak 2015 yılı içerisinde açılması planlanıyor.