Tralleis'in "İstiklal Caddesi" gün yüzüne çıkarılıyor

Şehir merkezine 3 kilometre mesafede yer alan Tralleis Antik Kenti'ndeki kazılar, Aydın Adnan Menderes Üniversitesinden (ADÜ) Prof. Dr. Murat Çekilmez başkanlığında yürütülüyor.

Kentin etkileyici yapılarının başında, halen ayakta olan ve halk arasında "üç gözler" olarak bilinen "gymnasium kompleksi" geliyor.

Zeytin ağaçlarının arasına yayılan Tralleis, manzarasıyla da ziyaretçilerini büyülüyor.

Prof. Dr. Murat Çekilmez, AA muhabirine, 19. yüzyılda seyyahların araştırmalarında antik kentin sadece gymnasium kompleksiyle bilindiğini daha sonraki çalışmalarda kentin tiyatrosu, tapınağı ve stadyumuyla çok daha büyük olduğunun belirlendiğini söyledi.

Tralleis'in ızgara plan sistemiyle Roma döneminin en büyük antik kentlerinden biri olduğunu anlatan Çekilmez, kentte nüfuzlu insanların yoğun olarak yaşadığını belirtti.

Kentte üretim faaliyetleri ve ticaretin çok geliştiğini vurgulayan Çekilmez, "Özellikle Roma İmparatorluğu döneminde zenginlerin yaşadığı bir kent olduğunu biliyoruz. Ticaret ve üretim çok geliştiği için bu zenginliğe bağlı olarak dükkanlar ve sütunlu cadde de o boyutta büyütülmüş." dedi.

- "35-40 bin kişinin yaşadığı bir kent"

Kazı çalışmalarını şehrin en hareketli yeri olarak bilinen sütunlu caddede yoğunlaştırdıklarını dile getiren Çekilmez, şöyle devam etti:

"Daha önce küçük olan bu caddenin milattan sonra ikinci yüzyıla geldiğimizde 13 metreye kadar genişletildiğini biliyoruz. İşte bu genişlik aslında bize kentin ticari ve sanayi boyutunu da gösteriyor. O nedenle Tralleis Antik Kenti, Roma İmparatorluğu döneminde çok büyük bir kentti. 35-40 bin kişinin yaşadığı bir kent olduğunu düşünüyoruz. Seramik ticaretinin çok önemli olduğunu biliyoruz. Antik yazarlar bile bahsediyorlar. Burada üretilen seramiklerin dünyanın çok farklı yerlerine dağıtıldığını görüyoruz."

- "İstiklal Caddesi gibi"

Çekilmez, kentte deriden yapılan ürünler, keten yastık ve bronz kemer tokaları ile cam üretiminin de yapıldığı bildirdi.

Kente Efes kapısı diye bilinen yerden girildiğini kaydeden Çekilmez, "Bu kapıdan girdiklerinde üzerinde durduğumuz caddeyi kullanıyorlar. Tamamen taş döşeli bir cadde ve caddenin her iki yanında granit sütunlar kullanılmış. Günümüzdeki İstanbul'un İstiklal Caddesi gibi ya da Aydın'ın bulvarı gibi şehrin en dinamik, en aktif hayatın geçtiği yerlerdi burası." diye konuştu.

- Cadde 1 kilometre uzunluğunda

Caddenin şu anda 100 metrelik kısmının açığa çıkarıldığının altını çizen Çekilmez, " Önümüzdeki yıllarda bunun yaklaşık 200 metrelik kısmını daha açığa çıkarmaya çalışacağız. Aslında bu sütunlu caddenin 1 kilometre uzunluğunda olduğunu düşünüyoruz. Kemer mahallesinden başlayıp da askeri alanın içerisine kadar devam eden yaklaşık 1 kilometre uzunluğunda. Doğu-batı doğrultulu sütunlu caddeler bunlar." ifadelerini kullandı.