Aydın'daki antik kent Magnesia'da 'Zeus Tapınağı' ortaya çıktı

FERDİ UZUN - AA - Ortaklar Mahallesi'ndeki antik kentte kazı çalışmaları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir başkanlığında yürütülüyor.

Kökdemir, gazetecilere yaptığı açıklamada, "dinsel agora" olarak anılan 26 bin metrekarelik alanda yapılan kazılarda 2 ay önce Zeus Tapınağı'nın giriş kapısına ulaşıldı.

Aydın'ın Germencik ilçesindeki antik kentin milattan önce 400 yılına ait olduğu tahmin ediliyor.

Tapınağın dört sütunla çevrili ön cephesi tamamen ortaya çıktı. Basamakları, 'Pronaos' denilen ön odasının tamamı ve yapının merkezinin üçte ikilik bölümü ortaya çıkarıldı.

Kazılarda doğuya doğru devam eden tapınağın arka cephesi ortaya çıkarılmaya çalışılıyor. 2021 yılı bitmeden çalışmaların tamamlanması bekleniyor.

Kökdemir, bunun çok büyük bir keşif olduğunu ve bunu yaşamanın gurur verici olduğunu anlattı.

“Tapınağın orijinal parçalarının yüzde 70’i duruyor”

Kökdemir, kazıların tüm hızıyla devam ettiğini söyleyerek:

“Havaların soğumasına rağmen çalışmalara devam ediyoruz. Şu anda tapınağın üçte ikisini kazmış durumdayız. Üçte ikilik bölümde tapınağın yüzde 70 oranında orijinal parçası yerinde duruyor. Berlin Pergamon Müzesi'nde sergilenen bu tapınağın 15 metrelik 4 sütunlu cephesi şu an arkamızda duruyor. Almanlar bunu yüzde 5 orijinal malzeme, gerisi imitasyonla yapmıştı. Biz ise yüzde 70 orijinal malzemeyle aynı sergilemeyi bulunduğumuz yerde yapacağız."

"Hermonoges'in çıraklık yapıtı olabilir"

Antik dönemin ünlü mimarı Hermogenes, Mimar Sinan'la eşdeğer tutulabileceğini ve tapınağın mimari açıdan son derece önemli olduğunu anlatan Kökdemir, " Bu mimarın baş yapıtı olan Artemis Tapınağı, Magnesia'daydı. Bu ustalık yapıtıdır. Kalfalık yapıtı da Sığacık'ta bulunan Teos'taki Dionysos Tapınağı'dır” dedi.

Literatürde Hermogenes ile ilgili şu soruların çok sık sorulduğunu söyleyen Kökdemir, “Acaba Magnesia’daki Zeus Tapınağı Hermogenes'e mi ait? Bu yapı Hermogenes'in çıraklık eseri mi?' Bu tartışma yüzyıllardır sürüyor. Çünkü dört metre dolgu altında kalan tapınakla ilgili şimdiye kadar hiçbir bilgi yoktu ama biz şu anda yaptığımız çalışmalarla tapınağın mimari detaylarıyla ilgili çok önemli sonuçlar elde ettik. Çalışmamızı tamamladıktan ve bilim dünyasına sunduktan sonra başarabilirsek ünlü mimar Hermogenes’in belki çıraklık yapıtı olan bu Zeus tapınağı ile ilgili verilere ulaşacağız. Bu dünya arkeolojisi ve dünya mimarlık tarihi için çok önemli sonuç olacak" diyor.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Umut Tuncer de kazı çalışmalarının çok hızlı gittiğini, "tapınaklar şehri" olarak bilinen Magnesia'yı dönemindeki gibi görkemli ve cazibeli bir kent yaparak kent turizmine değer katmayı hedeflediklerini söyledi.

Aydın Arkeoloji Müzesi Müdürü Abdulbari Yıldız, kazıların 12 aya yayılmasının etkilerini burada gördük dedi.